देशभर में मॉक ड्रिल का बिगुल! यूपी, दिल्ली, बिहार समेत इन 244 जिलों में कल बजेगा सायरन – देखिए पूरी लिस्ट, कहीं आपका इलाका तो नहीं?
Mock drill district name list: पहलगाम आतंकी हमले के बाद भारत और पाकिस्तान के बीच तनाव चरम पर है। इस बीच भारत सरकार ने 7 मई 2025 को देश के 244 जिलों में राष्ट्रव्यापी मॉक ड्रिल का ऐलान किया है। 1971 के बाद यह पहला ऐसा बड़ा अभ्यास है, जिसका मकसद युद्ध जैसी आपात स्थिति में नागरिकों को तैयार करना है। इस ड्रिल में ब्लैकआउट, सायरन, और सुरक्षित स्थानों पर पहुंचने की ट्रेनिंग शामिल होगी। जम्मू-कश्मीर में भारी फोर्स तैनात की गई है, और पीएम मोदी से लेकर गृहमंत्री अमित शाह तक सेना के साथ हाई-लेवल मीटिंग कर चुके हैं। आइए, जानते हैं उन 244 जिलों की पूरी लिस्ट, जहां यह मॉक ड्रिल होगी।
मॉक ड्रिल की क्या हैं तैयारीयां?
7 मई को होने वाली इस मॉक ड्रिल में हवाई हमले जैसी स्थिति का अभ्यास होगा। सभी घरों, दफ्तरों और सार्वजनिक स्थानों की लाइटें बंद कर ब्लैकआउट किया जाएगा। तेज सायरन बजेंगे, जो लोगों को सतर्क कर सुरक्षित बंकरों या शेल्टर में पहुंचने का संकेत देंगे। नागरिकों को प्राथमिक चिकित्सा, निकासी, और आपातकालीन स्थिति से निपटने की ट्रेनिंग दी जाएगी।
6 मई को गृह मंत्रालय में एनडीआरएफ, होम गार्ड्स, फायर सर्विसेज, रेलवे और वायु सुरक्षा अधिकारियों की हाई-लेवल मीटिंग हुई। श्रीनगर में SDRF ने डल झील और अन्य इलाकों में रिहर्सल शुरू कर दी है। यह ड्रिल सीमा से सटे इलाकों, बड़े शहरों और रणनीतिक ठिकानों पर खास फोकस करेगी।
मॉक ड्रिल वाले जिलों की राज्यवार लिस्ट(List of Mock drill districts)
अंडमान और निकोबार द्वीप समूह
पोर्ट ब्लेयर
आंध्र प्रदेश
- हैदराबाद
- विशाखापट्टनम
- अरुणाचल प्रदेश
- ईटानगर
- तवांग
- हायूलियांग
असम
- बोंगाईगांव
- डिब्रूगढ़
- धुबरी
- गोलपारा
- जोरहाट
- सिबसागर
- तिनसुकिया
- तेजपुर
- डिगबोई
- डुलियाजान
- गुवाहाटी (डिसपुर)
- रंगिया
- नामरूप
- नाजिरा
- नॉर्थ लखीमपुर
- नुमालीगढ़
- दारंग
- गोलाघाट
- बारपेटा-गोलाघाट-कामरूप
बिहार
- बरौनी
- कटिहार
- पटना
- पूर्णिया
- बेगूसराय
चंडीगढ़
चंडीगढ़
छत्तीसगढ़
दुर्ग (भिलाई)
दादरा और नगर हवेली
दादरा (सिलवासा)
दमन और दीव
दमन
दिल्ली
- नई दिल्ली
- दिल्ली छावनी
गुजरात
- सूरत
- वडोदरा
- अहमदाबाद
- जामनगर
- गांधीनगर
- भावनगर
- काकरापार
- कांडला
- नलिया
- अंकलेश्वर
- ओखा
- वडिनार
- भरूच
- डांग्स
- कच्छ
- मेहसाना
- नर्मदा
- नवसारी
हरियाणा
- अंबाला
- हिसार
- फरीदाबाद
- गुरुग्राम
- पंचकूला
- पानीपत
- रोहतक
- सिरसा
- सोनीपत
- यमुनानगर
- झज्जर
हिमाचल प्रदेश
शिमला
जम्मू और कश्मीर
- अनंतनाग
- बडगाम
- बारामूला
- डोडा
- जम्मू
- कारगिल
- कठुआ
- कुपवाड़ा
- लेह
- पूंछ
- राजौरी
- श्रीनगर
- उधमपुर
- सांबा
- अखनूर
- उरी
- नौशेरा
- सुंदरबनी
- अवंतिपुर
- पुलवामा
- झारखंड
- बोकारो
- गोमिया
- गोड्डा
- साहेबगंज
मध्य प्रदेश
- भोपाल
- इंदौर
- ग्वालियर
- जबलपुर
- कटनी
ओडिशा
- तालचेर
- बालासोर
- कोरापुट
- भुवनेश्वर
- गोपालपुर
- हीराकुंड
- पारादीप
- राउरकेला
- भद्रक
- ढेंकनाल
- जगतसिंहपुर
- केंद्रपाड़ा
पुडुचेरी
पुडुचेरी
पंजाब
- अमृतसर
- बठिंडा
- फिरोजपुर
- गुरदासपुर
- होशियारपुर
- जालंधर
- लधियाना
- पटियाला
- पठानकोट
- आदमपुर
- बरनाला
- भाखड़ा-नंगल
- हलवारा
- कोटकापुरा
- बटाला
- मोहाली (एसएएस नगर)
- अबोहर
- फरीदकोट
- रूपनगर
- संगरूर
राजस्थान
- कोटा
- रावतभाटा
- अजमेर
- अलवर
- बाड़मेर
- भरतपुर
- बीकानेर
- बूंदी
- गंगानगर
- हनुमानगढ़
- जयपुर
- जैसलमेर
- जोधपुर
- उदयपुर
- सीकर
- नाल
- सूरतगढ़
- आबू रोड
- नसीराबाद (अजमेर)
- भिवाड़ी
- फुलेरा (जयपुर)
- नागौर (मेड़ता रोड)
- जालोर
- ब्यावर (अजमेर)
- लालगढ़ (गंगानगर)
त्रिपुरा
अगरतला
उत्तर प्रदेश
- बुलंदशहर (नरौरा)
- आगरा
- इलाहाबाद (प्रयागराज)
- बरेली
- गाजियाबाद
- गोरखपुर
- झांसी
- कानपुर
- लखनऊ
- मथुरा
- मेरठ
- मुरादाबाद
- सहारनपुर
- वाराणसी
- बख्शी का तालाब
- मगलसराय
- सरसावा
- बागपत
- मुजफ्फरनगर
- उत्तराखंड
- देहरादून
पश्चिम बंगाल
- कूचबिहार
- दार्जिलिंग
- जलपाईगुड़ी
- दुर्गापुर
- ग्रेटर कोलकाता
- हल्दिया
- हाशिमारा
- खड़गपुर
- आसनसोल
- फरक्का
- चित्तरंजन
- बालुरघाट
- अलीपुरद्वार
- इस्लामपुर
- दिनहाटा
- मेखलीगंज
- माथाभांगा
- कलिम्पोंग
- जलधाका
- कुर्सियांग
- कोलाघाट
- बर्धमान
- बीरभूम
- पूर्व मेदिनीपुर
- हावड़ा
- हुगली
- मर्शिदाबाद
अन्य रणनीतिक जिले
- अलप्पुझा (केरल)
- बेंगलुरु (कर्नाटक)
- चेन्नई (तमिलनाडु)
- कोयंबटूर (तमिलनाडु)
- कोच्चि (केरल)
- कोझिकोड (केरल)
- मदुरै (तमिलनाडु)
- मंगलुरु (कर्नाटक)
- मुंबई (महाराष्ट्र)
- पुणे (महाराष्ट्र)
- पिंपरी-चिंचवड (महाराष्ट्र)
- नासिक (महाराष्ट्र)
- औरंगाबाद (महाराष्ट्र)
- ठाणे (महाराष्ट्र)
- तिरुवनंतपुरम (केरल)
- तिरुचिरापल्ली (तमिलनाडु)
- विजयवाड़ा (आंध्र प्रदेश)
- लक्षद्वीप (लक्षद्वीप)
- लेह (लद्दाख)
- कवरत्ती (लक्षद्वीप)
- आइजोल (मिजोरम)
- इम्फाल (मणिपुर)
- कोहिमा (नगालैंड)
- शिलांग (मेघालय)
- गंगटोक (सिक्किम)
- पणजी (गोवा)
- रायपुर (छत्तीसगढ़)
- अयोध्या (उत्तर प्रदेश)
- मैनपुरी (उत्तर प्रदेश)
- फिरोजाबाद (उत्तर प्रदेश)
- बस्ती (उत्तर प्रदेश)
- बहराइच (उत्तर प्रदेश)
- बलिया (उत्तर प्रदेश)
- देवरिया (उत्तर प्रदेश)
- इटावा (उत्तर प्रदेश)
- गाजीपुर (उत्तर प्रदेश)
- गोंडा (उत्तर प्रदेश)
- हापुड़ (उत्तर प्रदेश)
- जौनपुर (उत्तर प्रदेश)
- मिर्जापुर (उत्तर प्रदेश)
- रायबरेली (उत्तर प्रदेश)
- सीतापुर (उत्तर प्रदेश)
- उन्नाव (उत्तर प्रदेश)
मॉक ड्रिल को क्यों दिया जा रहा अंजाम?
पहलगाम हमले के बाद भारत ने पाकिस्तान के खिलाफ कड़ा रुख अपनाया है। डाक सेवाएं, हवाई क्षेत्र, और सिंधु जल संधि जैसे कदमों के बाद यह मॉक ड्रिल भारत की सैन्य और नागरिक तैयारियों का हिस्सा है। यह अभ्यास न केवल नागरिकों को युद्ध जैसी स्थिति के लिए तैयार करेगा, बल्कि दुनिया को भारत की एकजुटता और ताकत का संदेश भी देगा।
यह भी पढ़ें:
.